Dieta ubogoenergetyczna

Cel i charakterystyka diety ubogonergetycznej

Celem diety ubogoenergetycznej jest realizacja zasad racjonalnego żywienia przy jednoczesnej redukcji masy ciała spowodowanej ujemnym bilansem energetycznym. Zmniejszanie masy ciała powinno odbywać się w sposób łagodny, aby nie doprowadzić do ponownego wzrostu masy ciała, tzw. efektu jo-jo. Za optymalny spadek masy ciała w ciągu tygodnia uważa się redukcję o 0,5-1 kg. Jednakże wartość energetyczna diety niskokalorycznej powinna być ustalana indywidualnie, w zależności od stopnia otyłości czy nadwagi, wieku oraz  motywacji pacjenta.

Deficyt energetyczny powinien być związany z redukcją energii pochodzącej z tłuszczów i węglowodanów. Natomiast podaż białka należy dostosować do wieku i płci (zaleca się 1 g białka na 1 kg należnej masy ciała), zaś ilości składników mineralnych i witamin w maksymalnym stopniu powinny realizować zalecane normy. Ponadto zadaniem diety ubogoenergetycznej jest normalizacja wskaźników lipidowych (cholesterolu całkowitego, cholesterolu frakcji HDL i LDL oraz triglicerydów) oraz poprawa glikemii (stężenia glukozy we krwi).

Wartość energetyczną diety należy ustalić w oparciu o dokładnie zebrany wywiad żywieniowy. W zależności od wieku, płci, rodzaju wykonywanej pracy i aktualnej masy ciała  energetyczność diety powinna wynosić 15-25 kcal na 1 kg należnej masy ciała.

Przykład

Pacjentka w wieku 25 lat o aktualnej masie ciała  70 kg i należnej masie ciała 62 kg, o umiarkowanej aktywności fizycznej powinna zastosować dietę o wartości energetycznej – 62 kg  x  20 kcal = 1240 kcal/dobę.

 

Należy pamiętać, o tym że diety o wartości energetycznej poniżej 1000 kcal z reguły są niezbilansowane i mogą być niedoborowe pod względem witamin i składników mineralnych. Najczęściej zaleca się aby dieta ubogoenergetyczna dostarczała 1000-1500 kcal/dobę.

Dieta ubogoenergetyczna jest odmianą diety bogatoresztkowej, dlatego powinna zawierać znaczne ilości błonnika pokarmowego dającego uczucie sytości.

Posiłki powinny być małe objętościowo, ale podawane często (co 3-4 godziny).

Zastosowanie diety

Dieta ubogoenergetyczna ma zastosowanie w leczeniu osób z nadwagą i otyłością oraz zespołem metabolicznym

Dozwolone techniki sporządzania potraw

  • gotowanie na wodzie i parze
  • pieczenie w folii aluminiowej lub pergaminie,
  • „smażenie” na parze na łaźni wodnej,
  • do wykańczania potraw stosować chude mleko lub jogurt

Dieta ubogoenergetyczna - zalecenia

  • ograniczyć do minimum tłuste produkty i potrawy:
  • pełnotłuste mleko i jego przetwory (śmietany, śmietanki, sery podpuszczkowe i topione)
  • tłuste mięso i wędliny, tłuste ryby
  • tłuszcze do smarowania pieczywa
  • potrawy mączne
  • zupy, sosy zagęszczane i tłuste
  • wyeliminować z diety:
  • cukier i słodycze, ciasta i pieczywo cukiernicze,
  • słodzone napoje,
  • warzywa strączkowe,
  • napoje alkoholowe,
  • owoce zawierające duże ilości cukrów: czereśnie, winogrona, morele, banany, gruszki
  • unikać: owoców suszonych, orzechów, przekąsek, chipsów, snackówprodukty dozwolone w ograniczonych ilościach:
  • pieczywo z pełnego przemiału
  • grube kasze, makarony
  • ziemniaki
  • oleje roślinne
  • zaleca się:
  • chude produkty mleczne, chude mleko, chude sery twarogowe
  • chude mięso, chude wędliny
  • warzywa (oprócz strączkowych) do 500 g/dobę
  • owoce (oprócz zabronionych) maksymalnie 200-300 g/ dobę
  • wskazane jest aby pić do 2 litrów płynów (herbata czarna i owocowa, napoje owocowe niesłodzone, soki warzywne, woda mineralna)